NAVTEX

Navigational Telex

Tórshavnradio byrjaði at senda NAVTEX boð á heysti í 2006.

Støðin hevur eyðkennisbókstavin "D" (Delta).

Sent verður á 518 Khz hesar tíðir: 0030z - 0430z - 0830z - 1230z - 1630z - 2030z

Átrokandi boð, eitt nú um Leiting og Bjarging (SAR) og stormávaringar, verða send beinanvegin.

Eftir nakað av tekniskum trupuleikum blivu reglulig NAVTEX-boð send í 2007

Henda skipanin er ein partur av GMDSS-skipanini hjá IMO (Altjóða neyð og trygdarskipan á sjónum / Global Maritime Distress And Safety System), sum snýr seg um trygd á sjónum og krøv til radioútgerð, radiotrygdartænastur til skipaferðsluna, vaktarhald, útbúgving o.s.fr.

Altjóða kravið er at skip og bátar sum sigla í siglingarøkjunum A2, A3 og A4, skulu hava Navtex móttakara umborð, og skiparin hevur ábyrgd av at útgerðin verður brúkt at fáa til vega neyðugar og týðandi upplýsingar, sum hava við trygdina á sjónum og sigling at gera. Fyri skip og bátar sum sigla í økinum A1, t.v.s. har samband fæst við eina VHF støð, er ikki krav um at hava Navtex útgerð umborð, men kortini viðmælir IMO at Navtex móttakari er umborð og verður nýttur.

Navtex skipanin er soleiðis háttað, at jørðin er lutað sundur í 22 sokallaði Navtex øki. 1) Føroyar liggja í Navarea I, sum Ongland hevur ábyrgdina av. Í hvørjum øki verða í mesta lagi tillutaðir 24 eykennisbókstavir til sendistøðirnar, sí t.d. Navarea I her. Henda avmarking kemst av at støðirnar senda allar á sama frekvensi (518 Khz), og skiftast tí um at senda. Tær eiga 10 minnutir senditíð í part og sama støð sendir aftur 4. hvønn tíma. (10 x 24 = 240 min. = 4 tímar ) Týdningarmikil boð vera tó send uttan atlit til ásettu senditíðina. Tær røkka umleið 400 fjórðingar, tó velst hetta um sendistyrkina hjá hvørjum sendara og tillutaða økið. Hvør landstøð á landi í einum Navtex økið fær tilluta ein eykennisbókstav frá “Navtex Panel” hjá IMO, t.v.s. ein bókstav frá A – Z. Tískil eru fleiri støðir við sama eykennisbókstavi, men tær liggja vanliga ikki í sama Navtex øki (tó at okkurt undantak er tá Navtex økið er stórt), og roynt verður at leggja tær so langt burtur frá hvørji aðrari sum til ber fyri at órógva sum minst. T.d. hava tann føroyska støðin og La Coruña í Spania sama eykennisbókstav, liggja ikki i sama Navtex øki, og senda í senn. Skip í Navarea I sum hava valt at móttaka støðina D, t.v.s. Tórshavnradio kunnu tí eisini fáa boð frá La Coruña tá tað hoyrist væl.

Umborð á skipum og bátum verður ein Navtex móttakari uppsettur, sum kann lurta á 518 Khz. Hann lurtar tó bert um nøkur støð er vald í móttakaranum, og tí skal brúkarin velja hvørja Navtex støð hann ynskir at fáa boð frá. Boðini vera send á enskum tí skipanin er ein partur av altjóða trygdarskipanini á sjónum, sum fyrr nevnt.Tann føroyska støðin hevur eykennisbókstavin D. Hon stendir á sendistøðini uppi á Varða í Tórshavn ( pos 62° 01' N 6° 48' W), sendir við 0,7 KW og verður fjarstýrd frá Tórshavnradio á Tinghúsvegi 64. Tað økið sum hon er sett til at taka sær av er føroyska sjóøkið, umframt eystur- og suðurlandi á Íslandi. Sí annars kort yvir økið. Hon sendir kl 0030, 0430, 0830 o.s.fr., 10 min. 4 hvønn tíma.

Veðurmeldingar og ávaringar frá føroysku Navtex støðini eru frá DMI (Danmarks Metrologisk Institut) og siglingarávaringar koma frá Farvandsvæsenet í Danmark, sum hevur ábyrgdina av ávaringum í føroyskum øki. Skipanin kann eisini nýtast til at geva boð um leiting og bjarging, fráboðan um verndarstig í ISPS skipanini, dálking á sjónum, og gevur MRCC Torshavn tá boð um hetta. Møguleiki er eisini at senda boð á føroyskum við at nýta bókstavin W. Vert er at nevna at skiparin á einum báti ella skipi hevur skyldu at lurta eftir Navtex boðum fyri øki hann siglir í. Brúkarin skal harumframt eisini velja hvørji boð hann ynskir at móttaka, og eru slag av boðum, eins og støðirnar, flokkaði við bókstavum frá A – Z.

Boðini eru flokkað soleiðis:

Nøkur heilt serlig boð kunnu ikki veljast frá av brúkaranum, og koma altíð inn um nøkur støð er vald á móttakaranum. Tað eru boð av slagnum A, B, D og L. Hesi boð vera mett at hava stóran týdning og skund, og vera tí send uttan atlit til tillutaðu senditíðina hjá støðini og send beinanvegin. Um somu boð av slagnum A, B, L vera send aftur seinni, verða tey ikki prentaði av móttakaranum um so er at hann longu hevur fingið tey, tí hann sær á nummarinum at hann longu hevur móttiki boðini. Boð av slagnum D verða tó altíð prentaði, tí boðini broytast so hvørt sum bjargingarstøðan broytist, og tey hava tí altíð nummarið 00. Hetta nummarið ger at móttakarin altíð prentar tey og gevur alarm tá boðini koma.

Niðanfyri er eitt dømi um eini Navtex boð:

ZCZC DB26
FAROE ISLANDS

241006UTC APR. 19.
GALE WNG. NO. 297

FUGLOY: S18

ICELANDRIDGE: S 20 M/S

NNNN

Frágreiðing:

ZCZC (sigur frá at nú er móttakarin liðugt tunaður)

DB26 (D er navn á føroysku støðini, B er slagið av boðum, í hesum føri ein veður ávaring.)

(Talið 26 sigur at hetta er 26. boð í ein tal røð sum gongur frá 01 – 99. Tá 99 boð eru send verður byrja aftur við 01)

241006UTC APR. 19. (Dato og klokka í UTC, umframt mánaði og ár)

GALE WNG. NO. 297 (Vind ávaring nr. 297, t.v.s. um at vindurin verður 17 m/s ella meira)

FUGLOY: S 18 m/s  (Ávaringin er fyri Fugloyarbanka, Sunnan 18 m/s.)

ICELANDRIDGE: S 20 M/S (Ávaringin er fyri Íslandsryggin, Sunnan 20 m/s.)

NNNN (sigur at nú er liðugt at móttaka boðini)